High Hopes is Bruce Springsteens achttiende studioalbum. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik niet opnieuw alle andere albums beluisterd heb, zoals ik placht te doen bij kleinere bands. Springsteen, die dit jaar vijfenzestig wordt, is dan ook een monument. Weinig hedendaagse performers kunnen tippen aan de soms vier uur durende marathonconcerten vol rock-’n-roll, swing en entertainment. Welke popmuzikant durft nog zo ongegeneerd energiek op een podium staan? Choreografie heeft “the boss” niet nodig, flessen wijn of lijntjes coke evenmin. Springsteen leeft voor zijn muziek, en weet zichzelf ook wel te vernieuwen. Hij heeft ook nog steeds iets te vertellen: zijn politieke overtuigingen maken de laatste jaren meer en meer deel uit van zijn performances.
Maar dan nu het album. We moeten de waarheid niet verbloemen: High Hopes is vooral een samenraapsel van heruitgebrachte en tussendoor geschreven nummers. Toch is het een goeie plaat. Door de intrinsieke sterkte van het volk waarmee Springsteen zich omringt – de legendarische E Street Band natuurlijk, maar ook Tom Morello, de gitarist van Rage Against the Machine – en door de paar uitschieters die het geheel een aangename sound bezorgen. Voor ik naar deze plaat luisterde, heb ik uit nostalgie nog eens Born in the U.S.A. opgezet. Misschien dat ik daarom ook in eerste instantie te kritisch was voor deze Springsteen: we zijn ondertussen dertig jaar later, en je kan nu eenmaal niet elk jaar een legendarische schijf afleveren.
Welaan dan, we beginnen met de titelsong: “High Hopes” is een leuk nummer dat al eens werd uitgebracht op een EP in 1995 (Blood Brothers EP). Best wel swingend, een echte opener. “Harry’s Place” is meteen een rustpunt: een rustige, bijna babbelende Springsteen die over een (althans, dat denken we toch) vreemde bar zingt: When Harry speaks it's Harry's streets, in Harry's house it's Harry’s rules, You don't wanna be around, brother, when Harry schools. De volgende is opnieuw erg ingetogen, maar naar mijn mening al een eerste hoogtepunt: “American Skin (41 shots)”. Het is een lang nummer, meer een slow eigenlijk, al deed het (vraag mij niet waarom) aan een nummer van the killers denken. Maar wie zijn wij om te oordelen over melige nummers? Geen mens die er zich nooit eens schuldig aan maakt mee te brullen met een goeie schlager, dus laat staan met een goeie van “the Boss”.
“Just like fire would” brengt er opnieuw wat meer vaart in. Dit is meer classic Springsteen, redelijk up tempo, en toch niet te strak. Dit is muziek waarmee ik ’s ochtends naar mijn werk zou willen rijden (als ik werk had, en met een auto kon rijden). Een effectje dat regelmatig terugkomt is een soort megafoon-achtige zang in de refreinen. Ook het volgende nummer, “Down in the Hole”, begint zo, tot plots helder als vanouds die rauwe stem opnieuw klinkt. Na een tijdje valt ook op hoe moeilijk dit album stilistisch te klasseren is. Classic Rock, Jazz Rock, Indie Rock passeren allemaal wel eens, en veel nummers bevatten ook nog gimmicks uit andere muzikale regionen. Zo ook “Heaven’s Wall”: bij het refrein (*raise your hand* *raise your hand* *raise your hand*) doemen spontaan beelden van gospelkoren in Amerikaanse kerken op. Misschien is dat zelfs puntje van kritiek: in hoeverre zijn z’n recentste platen nog herkenbaar als “Springsteen-platen”? En heeft hij überhaupt nog een kenmerkende stijl?
Of, adners gezegd: in welke mate kan een monument, een rots in de branding, zich nog vernieuwen? Tijdens “Frankie fell in love” menen we toch iets te bespeuren. Hier horen we niet alleen die typerende, schorre en rauwe stem maar ook een kopstem, die erg swingend klinkt. Het is zo’n nummer waarbij je halfweg plots merkt dat je mee neuriet en je knie nauwelijks in bedwang kunt houden. Het op twee na laatste nummer is ook een verrassing. “The ghost of Tom Joad” is een titelsong van een gelijknamig album van Springsteen, maar is vooral gekend door de cover van Rage Against the Machine. Dat hoor je ook nu: geen rustige westernachtige folksong, maar Tom Morello die zijn trukendoos helemaal opentrekt en zelfs even een vocaal duet aangaat met zijn baas (of collega, ’t is maar hoe je het bekijkt natuurlijk).
Het laatste duo is een louterend stukje trage vertelling van the boss. “The Wall” klinkt bijna als een begrafenis, met indrukwekkende blazers en een stapvoets tempo. Op “Dream baby dream” herken ik, vergeef me de vreemde associaties, een beetje Elvis. Maar dan veel ingetogener. Meestal is het laatste nummer van een plaat niet echt de blijver, maar deze lijkt me toch de moeite waard om eens op te zoeken. Vooral als je het origineel erbij neemt, want het is eigenlijk een cover van de protopunk band Suicide (1986). Verbazingwekkend (indrukwekkend eigenlijk) hoe je uit een bizar, beetje zeurderig nummer iets totaal anders kunt puren.
De conclusie? Voor de echte fans: leuke plaat, veel heropgeviste nummertjes, en af en toe flarden van de oude Springsteen. Maar misschien is het een beetje tevergeefs wachten op nieuw materiaal. Anderzijds: moet dat nog? En laten we ook niet te kritisch worden: zelfs het reservemateriaal is genieten, zeker voor wie niet genoeg kan krijgen van dit soort muziek. Voor de toevallige luisteraar: een zeer degelijke plaat. Springsteen wordt een dagje ouder maar zingt nog energiek en krachtig als het moet. Al zal het nooit meer dezelfde vitale kracht van Born in the U.S.A. zijn. Ook hier geldt weer: hoeft dat eigenlijk? De trage nummers van High Hopes moeten niet onder doen voor de snelle, integendeel.
Wie zijn wij ook om kanttekeningen te plaatsen bij zo’n monument. Dat is zoals Eddy Merckx: zelfs als ie volstrekt onverstaanbare dingen mompelt, blijft het Eddy Merckx. Gelukkig moeten we bij Springsteen niet zulke kanttekeningen plaatsen, want hij blijft een sterke artiest en vooral een ongelofelijke performer. Nu Lance Armstrong in ongenade gevallen is, is er opnieuw maar één iemand die zich “the boss” mag noemen.
Tracklist
1) High Hopes
2) Harry's Place
3) America Skin
4) Just Like Fire Would
5) Down in the Hole
6) Heaven's Wall
7) Frankie Fell in Love
8) This is Your Sword
9) Hunter Of Invisible Game
10) The Ghost of Tom Joad
11) The Wall
12) Dream Baby Dream
