Op Enjoy The Silence zet Naima Joris de tijd stil. Het is een plaat die zoekt naar traagheid en rust. Stilte in het hoofd én in het hart. Er staan acht covers op – nummers van anderen die, ondanks hun oorsprong, haar eigen verhaal vertellen. Deze songs dragen de sporen van haar leven, haar angsten en haar trauma’s, herinneringen die zij in de loop der jaren aan de muziek heeft verbonden. Al deze nummers speelde ze vroeger thuis, in haar eentje en staan nu eindelijk op plaat zoals lang door fans werd verwacht. Daarnaast is deze schijf ook een beetje de brug - op persoonlijk vlak - naar het afscheid van onze fotograaf Paul D'Eer (het vat goed de treurnis, het gevoel van een groot verlies en bied ook een beetje licht aan het einde van de lange en donkere tunnel die deze week toch wel was voor me) ...
Als je Naima Joris kent, ken je haar via de zwart omrande songs die haar verlies uiten maar de grootste uitdaging in haar leven is de angststoornis somnifobie. Een uitputtende stoornis die ze van kindsbeen af draagt en haar doet verlangen naar rust en stilte. Na de opnames van haar eerste 3 platen en de zoveelste burn-out keert Naima terug naar binnen.
Het resultaat is dit project Enjoy The Silence en een certificaat als vrijduikinstructrice. Naima beheerst inmiddels de kunst om de alchemie van tranen om te zetten in parels, verdriet in vrede. Ze leerde diepzeeduiken. Verdrinken doet ze niet meer.
Een aantal van de nummers die ze destijds deelde, zijn nu terug te horen op Enjoy The Silence. Er is het van Billie Holiday bekende ‘(In My) Solitude’, het verhalende ‘From The Morning’ van Nick Drake waarvan ze, net als voor 'Where Flamingo’s Fly', de akkoorden volledig naar haar hand draaide. In haar handen worden deze songs eigen gemaakt en herleid tot hun naakte essentie. Ze laat veel ruimte voor gitarist Vitja Pauwels die hierin zijn eigen universum kwijt kan.
Vitja is geen gewone gitarist, maar een “geheim wapen” zegt Naima. In 'From The Morning' klinkt hij als een cello. Hij is een muzikant die verfijnd kan verdiepen zonder de intimiteit te verstoren met een rijk klankenpallet. Hij is hoorbaar op al Naima’s albums maar komt nog meer tot zijn recht in dit duo. De dynamiek tussen hen is uniek: zijn rijk geluidsspectrum vult Naima’s minimalistische gitaar- en pianospel op originele wijze aan.
Het resultaat klinkt puur en oprecht, een reflectie van Naima’s zoektocht naar rust en heling. Er klinkt verdriet in, dat is onmiskenbaar, maar ook een diepe kracht. Zelfs de Depeche Mode classic Enjoy The Silence, de titelsong van het album, klinkt in Naima’s versie als een puur liefdeslied, een getuigenis van hoop en verbinding.
Naima zingt in de eerste plaats omdat ze zelf deugd vindt in het proces, maar tegelijk hoopt ze dat haar vertolkingen een gelijkaardig effect zullen hebben op haar luisteraars – dat de muziek hen ook kan helpen om hun eigen emoties te verwerken.
Ik hoop dat Depeche Mode al heeft kunnen luisteren naar deze versie van hun hit! Van een dansbaar naar breekbaar: zo kan je deze transformatie het best omschrijven. Donker en breekbaar! Ik ben er zeker van dat ze zelfs de luidruchtigste fans met dit nummer stil krijgt! De haartjes op mijn armen gaan alvast rechtstaan, terwijl ik haast een traantje moet wegpinken! Het is lang geleden dat een Belgische artieste zo iets kon bereiken, wel Naima slaagt er con brio in!
Whiskey Girl is een voor mij onbekend origineel nummer, maar als ik haar betoverende stem en de bluesy gitaar hoor kan ik alleen maar zeggen dat het pakkend klinkt en een beetje zweverig. Als ik het web wat doorkruis kom ik enkel uit bij Tobey Keith (Amerikaanse Country & Western). Blijkt uiteindelijk: Gillian Welch was de moeilijk te vinden snoodaard (check gerust even het origineel).
From The Morning (Nick Drake) weerklinkt lekker akoestisch en is betoverend mooi, haast bezwerend.
Green Grass (Tom Waits) is als een kabbelend beekje, waar af en toe een bluestgitaar wat klanken over weeft. Volgens Naima is dit het beste nummer om te spelen tijds een begrafenis/crematie.
Where Flamingos Fly (Althea Peale, Harold Courlander & John Benson Brooks) is een leuke mix van allerlei akoestische instrumenten, overgoten met een bluesy sausje en een dipje melancholie en tristesse.
Bloom (Radiohead): hier laat ze horen dat ze een grote ster is die elk nummer kan omtoveren tot haar eigen nummer en het kan larderen met duisternis en verdriet.
Doomed (Moses Sumney) begin stilletjes en belooft van bij het begin om breekbaar en pakkend te zijn, wat het ook is op het einde van de rit. Het is een intieme rit, waarbij je elk ander geluidje (buiten de muziek om) vervloekt. Betoverend mooi!
(In My) Solitude (Billie Holiday/Duke Ellington (lyrics by Eddie DeLange & Irving Mills)) is afsluiten als een grote dame, wederom met een traantje, maar ook wat hoop. Het is een sterke en prachtige versie, zoals enkel Naima dit kan!
Ik moet toegeven dat het af en toe wat zoeken was, want niet van elke cover kreeg ik mee van wie het origineel was en de zoekopdrachten gaven ook niet altijd behulpzame resultaten (gelukking kreeg ik hulp vanuit PIAS). Soit: het is een sterk album, met gewaagde keuzes en de rode lijn: emoties, belevenissen in het echte leven enz komen hier goed tot hun recht. Haar stem is warm, oprecht, sterk, donker, oprecht, breekbaar … Eén brok emotie (in alle rust, zonder te schreeuwen ofzo). Het is een diepe duik in het pallet van innerlijke emoties en op zoek gaand naar de donkere randjes: verdriet heerst, maar er is ook af en toe dat sprankeltje hoop en wat licht aan het eind van de tunnel. Dit is duidelijk een WAUW album! Oprecht: Proficiat Naima Joris en co!
LIVE
06/03 CC René Magritte, Lessines
16/03 Leuven Jazz @ 30 CC, Leuven
03/05 Radar Belgica @ Huis Harduyn, Termonde
09/07 Gent Jazz Festival
Noot: orspronkelijk wou ik deze review nog uitbreiden, dieper graven, maar een diep en treurig voorval plaatste deze schijf in een ander licht. We hebben het overlijden van onze fotograaf en topmens moeten verwerken. Deze donkere en treurig klinkende plaat is een beetje de begeleidende muziek geweest in een emotionele week, een zware week. Paul D'Eer was een goed mens, steeds goedgezind en altijd klaar om te helpen. Zijn professionle foto's blijven achter als herinneringen aan fijne momenten samen, zoals deze muziek me altijd zal herinneren aan zijn afscheid! Dank je Naima om te zorgen voor de bijhorende muziek!
