broeder Dieleman - De liefde is de eerste wet (Snowstar Records)

Review:CD-reviews uit BeNeLux
 Koen Asaert    16 mei 2020

De Zeeuwse zanger en verteller broeder Dieleman is terug met zijn album “De liefde is de eerste wet”


De titel van het album komt van de knipprenten van Jan de Prenteknipper, een rondreizende kunstenaar uit de 19de eeuw die uit papier prachtige, gekleurde taferelen en symbolen sneed en deze op weg verkocht. De tekst en nu tevens albumtitel ‘De Liefde is de Eerst Wet’ was op veel van deze prenten, die nu nog steeds vele kamers sieren in Zeeland, terug te vinden.

Zijn fascinatie voor deze historische figuur deed broeder Dieleman al eens te voet door Zeeuws Vlaanderen trekken om te voelen hoe het is om van dorp naar dorp te lopen. Daarnaast maakt en verkoopt Dieleman deze dagen ook zelf uit papier gesneden werken, deels om het gebrek aan shows in de huidige tijd te ondervangen. Zo kreeg het verhaal van deze kunstenaar uit de geschiedenis uit noodzaak ineens weer een nieuwe betekenis.

Naast Jan de Prenteknipper, staat het nieuwe album van broeder Dieleman vol met prachtige verhalen. Zo komt Engel Reinhoudt langs met bolussen. Zie je als je door het raam kijkt Jakob de schaapherder, uit de bijbel, net vertrekken naar zijn oom Laban. Een stem vertelt van een donkere nacht op Poonhaven, het buurtschap dat ooit aan het Hellegat lag. Tagore komt langs, er worden scheppingsverhalen opgedist, en iedereen die langskomt mag zijn verhaal doen.

Al deze verhalen worden verteld vanuit één gedachte: wat het betekent als de liefde de eerste wet is. Dieleman ging zo op zoek naar nieuwe vergezichten in oude verhalen, geschiedenis niet uit nostalgie maar als middel om antwoorden te krijgen.

Op het korte Glasvol, liefje klinkt broeder Dieleman op het succes van dit album. Terwijl het koortje zingt: “ Ik leg je geen strobreed in de weg”. Een Nieuw Raam betekent een nieuw uitzicht, een nieuwe route, een nieuwe wind. Gaat het in deze mooie song letterlijk over een nieuw raam of over en nieuw venster in de geest? Of over allebei? Misschien moet ik er nog een glasvol op drinken en het alle tijd geven om de betekenis van deze verzen te overdenken. Jakobsladder is gebaseerd op het verhaal van Jakob, de schaapherder uit de bijbel. Jakob vlucht van zijn familie, en krijgt halfweg een droom waarin engelen op en neer dalen van een ladder naar de hemel. Broeder Dieleman geeft dit verhaal, een bekend thema in veel volkskunst, een geheel eigen draai: Het lied onderzoekt de bezinning die een plek kan geven: een letterlijke plek met de aanwezige natuur, en de figuurlijke plek van de persoon ten opzichte van de wereld. Zo vloeien symboliek en landschap, droom en daad prachtig samen in dit nieuw vertelde, oeroude verhaal van Jakob de schaapherder.

 

 

Gerammel verwijst denk ik naar de rammelaar of ram, een mannelijk konijn of een mannelijke haas. Immers broeder Dieleman zingt dat hij een hart vol hazebloed heeft waarin de lente springen moet. Naast de zang van broeder Dieleman wens ik bij deze ook het mooie geneurie van Janine van Osta in de verf zetten. Ook al zingt broeder Dieleman op Driftig Mens in de ik-vorm, toch kan ik moeilijk geloven dat hij een driftig mens is. Maar wie is dan die driftige persoon die takken, stenen of bot kapot maakt? Jaagpad klinkt vrolijk maar bevat toch nog een flinke dosis melancholie. De strijkers vechten een verbeten duel uit, terwijl de broeder de pastorale schoonheid in verzen probeert te vangen.

Op 42 tokkelt broeder Dieleman op zijn gitaar en zingt over schuivende ladingen en het eruit lopen van wat overblijft. Wat hij daarmee bedoeld blijft evenwel een raadsel. Net als de titel. Eerst de Koffie, dan de afwas en dan gaan werken. Gaat de song over de schoonheid van het alledaagse of juist over de saaiheid van routine? Wat de boodschap ook moge zijn, hij is alleszins mooi muzikaal ingepakt. Lied van het riet blijkt zowel een vrolijk lied, een verhaal, een gebed en een landschapschilderij.

Het mooie melancholische Poonhaven is vernoemd naar een landbouwhaventje dat van 1821 tot 1877 fungeerde als haven voor Zaamslag. De haven lag aan het Hellegat, een zeearm die oorspronkelijk Hulst verbond met de Westerschelde. Door het indijken van de Van Lijndenpolder in 1877 verdween het haventje, dat inmiddels grotendeels was dichtgeslibd. Wijzang is een schitterend lied over de zalige ervaring van het zingen. Het prachtig pareltje Plaatsbepaling mijmert en meandert en hoewel broeder Dieleman naar eigen zeggen vreugdevol gestemd is, ademt het ook een zekere droefheid uit. De titelsong De liefde is de eerste wet eindigt het album in schoonheid en maakt de cyclus van dit muzikaal boek der openbaring rond.

Conclusie:
Op "Liefde Is De Eerste Wet" knipt de Zeeuwse levenslunstenaar broeder Dieleman rustige half-mystieke luistemuziek uit zijn ziel en schildert met bloed, zweet en tranen gedreven door verdriet, verwondering en bezinning de mooiste muzikale vergezichten.
 

Dit schitterend album kun je o.a. voorbestellen in de webshop van Snowstar Records.

 

Website / Facebook / Bandcamp